College Tour Anky van Grunsven door de ogen van Roos Dyson

Ik zeg altijd: ‘Het moeilijkst van paardrijden is om het makkelijk te houden. Dus toen ik las dat niemand minder dan Anky van Grunsven een clinic ging geven over simpel paardrijden, was mijn interesse natuurlijk gewekt. En zo geschiedde dat ik die avond niet op Concert at Sea zat, maar in Ermelo. Samen met nog 649 andere geïnteresseerden; de tribunes waren tot de laatste stoel gevuld. Nu is Anky dat wel gewend, en Anky’s leerling Tommie Visser ook, maar een dik compliment aan de dappere ruiters die zich als ‘studiemateriaal’ beschikbaar hadden gesteld is denk ik wel op zijn plaats.

Anky gaf als eerste aan dat ze het belangrijk vindt dat er ruimte is voor discussie, en dat we naar elkaar luisteren. Ook kon het publiek via whatsapp vragen stellen, die uitgebreid beantwoord werden. Binnen 5 minuten had ik mijn eerste inspirerende krabbels al op papier gezet. Ze vroeg de ruiters aan het begin van iedere les: Wat vind je moeilijk? Maar ook: Wat vind je makkelijk? Die vraag was voor de meesten moeilijker te beantwoorden. Anky benadrukte dat het belangrijk was dat je niet alleen focust op wat niet goed gaat, maar dat je ook weet wat je al goed kunt. Die neem ik alvast mee in mijn eigen lessen.

Ook ontkrachtte ze een paar algemene ‘wijsheden’ die vaak in de rijbak geroepen worden. Zo legde Anky uit dat ‘van je binnenbeen naar je buitenteugel toe rijden’ bij haar geen standaard is. Want ten eerste wil je het paard óók op die buitenteugel licht hebben, net zo licht als op de binnenteugel. Gelijk aan twee teugels dus. Grappig genoeg een les die Albert Voorn mij vorig jaar ook in mijn springles al leerde. Daarnaast wil je álles kunnen wat betreft buiging en balans. Dus ook wat stelling en buiging naar buiten bijvoorbeeld. Dat is gymnastiseren, aldus Anky.

Anky zei ook dat de stemhulp de allervriendelijkste hulp is, maar dat ook deze hulp op tijd weer moet worden weggelaten. Net als hand en been. Ze irriteert zich aan ruiters die eindeloos blijven klikken. Oeps… guilty… Het is sowieso nog best moeilijk om heel consequent je hulpen op tijd weg te halen als het paard de goede reactie geeft. Maar wel o zo essentieel voor het leerproces van het paard. Anky is daar een kei in. Maar ik moest wel een beetje gniffelen, omdat ze heel fanatiek tegen haar leerlingen soms wel de dingen meerdere keren achter elkaar herhaalde. Zelfs al waren het ‘slechts stemhulpen’.

In het kader van het simpel paardrijden pleit Anky ook voor de stelregel: Geen hand en been tegelijk. Handen is remmen, benen is gas. Ik heb me wel eens afgevraagd hoe je een paard dan bijvoorbeeld actief houdt in een overgang terug. Maar Anky kon met haar leerlingen heel mooi laten zien hoe je dat bereikt door het bewust rijden van goede overgangen en tempowisselingen, waarbij je de afstemming van de hulpen steeds verder verfijnt.

Nog zo’n mooi eigenwijs inzicht van Anky: “Ik heb een hekel aan het woord begrenzen”. Ik moest denken aan de uitspraak die ik eerder die week hoorde van Anne Muller: hulpen geef je omdat je iets wil veranderen, niet omdat je iets hetzelfde wilt houden. Ook weer super logisch dus, maar in de praktijk nog niet zo makkelijk. Bij een van de amazones die dat in haar pirouettes heel goed voor elkaar kreeg zag je wat het brengt: “Rust in de beweging zonder dat het traag wordt” aldus Anky.

Waar ik ook van op het puntje van mijn stoel van ging zitten, was de verbetering van het paard wat aanvankelijk moeite had met de wissels naar links. Die werden eerst niet mooi doorgesprongen, met name in de series. Maar met wat ‘kneepjes van het vak’ had Anky de combinatie binnen no time zo ver dat de wissels super mooi werden, een spectaculaire verbetering!

In de tweede groep kwamen twee eventing amazones de baan binnen, die ook een paar sprongetjes maakten. Anky wilde hiermee de veelzijdigheid benadrukken, maar ook juist de overeenkomsten in het basis werk: “Het feit dat het geen dressuurpaarden zijn wil niet zeggen dat ze niet dressuurmatig goed gereden kunnen worden”. Anky’s fanatisme werd er dan ook zeker niet minder om, ook al waren het uitgesproken eventers en geen bewegingswonders.

Wat mij persoonlijk opviel, is dat de eventingamazones met hun zit hun paarden veel meer bewegingsvrijheid gaven om ongehinderd te kunnen bewegen. Nu is een goede balans en een functionele zit voor een eventingruiter eigenlijk letterlijk van levensbelang. Maar wat mij betreft zie je dit absoluut op een positieve manier terug in hun dressuurwerk. Bij de dressuur combinaties kreeg ik nog wel wat jeukende handen om aan hun zit te sleutelen. Zelfs bij de Grand Prix ruiter. De paarden verbeterden absoluut door de rijtechnische aanwijzingen van Anky. En natuurlijk zag je ook nu de bekende kip en ei kwestie, namelijk dat de ruiters ‘vanzelf’ beter gingen zitten toen de paarden beter gingen bewegen. Maar daarnaast was er mijns inziens nóg meer verbetering in het lichaamsgebruik mogelijk door de ruiters (iets) anders op hun paarden te laten zitten. Het ‘probleem’ is vaak dat men niet de urgentie ziet om aan de zit te sleutelen als het er al erg netjes uitziet.
Dat was ook hier het geval. Maar… small changes can make big differences. Jammer dat daar geen aandacht voor was, want dit stukje ‘basis van de basis’ zou het leven van zowel paarden als ruiters toch wel makkelijker hebben kunnen maken. En ook al zit ik dan op de tribune, ik kan er niet meer naar kijken zonder het te zien. Beroepsdeformatie noemen ze dat toch?

Desalniettemin heb ik super veel van de avond opgestoken. En helemaal op het eind heb ik hartelijk gelachen. Ik heb ooit, heel lang geleden, een clinic gezien van Anky te paard. Wat me van die clinic altijd is bijgebleven, is dat Anky in die clinic zei “Als ik wil piafferen dan klik ik een paar keer, en kijk, dan piaffeert hij aan”. Dus ik ging de volgende dag op mijn eigen paard zitten, en ik klikte een paar keer… Ja ik voelde hem al aan komen, maar er gebeurde dus helemaal niks. En toch zeker geen piaffe. Nu gebruik ik dit voorbeeld altijd als geruststelling. Als ik ergens een clinic geef en de demo ruiters zijn bang dat hun niveau niet hoog genoeg is, dan vertel ik dit voorbeeld. En dan zeg ik dat toeschouwers meer kunnen leren van de alledaagse problemen die ze zelf ook tegenkomen, dan van een mooi piafferend paard, wat voor de meeste toeschouwers nog heel ver van hun bed is.
En aan het eind van de avond vertelde Anky over exact deze clinic. Ze vertelde dat ze na die bewuste clinic een brief had ontvangen. Ja, zo lang geleden was het al; uit de tijd dat we nog brieven schreven… De brief was van een ponyruiter die precies hetzelfde probleem beschreef als wat ik had ervaren… Ook haar pony was niet gaan piafferen na het klikken. Oef, het lag dus niet aan mij. Anky weet dus dankzij die ponyruiter dat paardrijden voor de meeste mensen ook weer niet zó simpel is. En dat mensen meer leren van ‘de weg ernaar toe’. Het was Anky op deze avond erg goed gelukt om dit over te brengen. Ik heb veel geleerd, en genoten van de inspiratie die het mij bracht. Zelfs nu ik inmiddels een paard heb wat gewoon aanpiaffeert als ik een paar keer klik…

Wil je college tours terug kijken? Ga dan naar horseriding.academy.